Kariem keek ongeduldig uit het raam, hij wachtte op zijn opa. Het was heel leuk om samen met opa Hassan iets te doen. Eindelijk kwam zijn opa. Kariem rende opgewonden naar de deur en gaf hem een knuffel. Zoals hij verwacht had, had zijn opa iets voor hem meegenomen: zijn favoriete speelgoed en stripboeken. Opa Hassan vond het fijn om zijn kleinzoon zo blij te zien. Hij zei: “Vandaag moet ik iets doen buiten de stad, wil je met me meegaan? Dan kunnen we samen genieten van een uitstapje.”
Kariem was blij met dit voorstel en samen gingen ze op pad. Toen ze uiteindelijk de stad verlieten, genoot Kariem echt van zijn verrassingsuitje.
“De lucht is zo heerlijk,” Hij haalde diep adem. “Vandaag gaan we onze longen vullen met frisse lucht. Ik zou willen dat het altijd zo was in de stad.”
“Dat zal een beetje moeilijk gaan, Kariem,” antwoordde zijn opa, “de uitlaatgassen van auto’s, de rook van de schoorstenen, vooral in de winter, en het ontbreken van bomen en planten, zorgen ervoor dat de lucht in de stad niet schoon is.”
Kariem dacht hier een tijdje over na: “Ik begrijp het van die rook, maar ik begrijp niet helemaal wat planten ermee te maken hebben. Bomen zijn er voor het fruit en om de stad mooi te maken, nietwaar?”
“Ja,” antwoordde opa Hassan, “bomen doen dat, maar waarschijnlijk nog belangrijker; ze zuiveren ook de lucht. Planten ademen net omgekeerd als andere levende wezens. Mensen en dieren nemen zuurstof uit de lucht en nadat ze die hebben gebruikt in hun lichamen, ademen ze de gebruikte lucht uit als kooldioxide. Maar planten doen het omgekeerde: zij ademen kooldioxide in en zuurstof uit, en zo zuiveren zij de lucht. Er zijn nog andere wonderbaarlijke eigenschappen van planten, Kariem, en het is Allah, de Alwijze, die hen allen heeft geschapen. Als je wilt, zal ik je alles vertellen wat ik weet over planten.”
“Ja, graag, opa; ik ben benieuwd!” riep Kariem opgewonden Opa Hassan ademde diep en begon: “Het proces van ademen van planten noemt men fotosynthese.”
FOTOSYNTHESE
“Wat is fotosynthese?” onderbrak Kariem.
“Ik zal proberen om het aan jou uit te leggen, zei zijn opa, “maar het zal niet gemakkelijk zijn, want het is erg moeilijk en ingewikkeld. Zelfs wetenschappers proberen nog steeds om het proces helemaal te begrijpen.”
Kariem dacht een moment na: “Dus planten overleven door een proces dat wetenschappers nog steeds proberen te begrijpen. Wanneer je het woord ‘proces’ gebruikt, moet ik denken aan wiskundige berekeningen en formules. Zelfs wij vinden wiskunde soms moeilijk, maar planten, die geen verstand of lichaam hebben zoals wij, kunnen dit. Dat is een wonder!”
Opa Hassan glimlachte: “Ja, het is zeker een wonder. Vanaf de dag dat ze werden geschapen, voeren planten dit chemische proces probleemloos uit. Dit betekent dat overal waar groene planten zijn, er een soort fabriekjes zijn, die suiker uit kooldioxide en water halen door de energie van de zon te gebruiken. Zelfs terwijl zij niet ons bewustzijn bezitten, zijn de spinazie die we eten, de sla in onze salades en de klimop in onze huizen, constant voor ons aan het werk. Dit is een resultaat van de Barmhartigheid die de Almachtige Allah, met zijn Hoge Kennis, voor ons mensen heeft. Hij heeft planten geschapen die van nut zijn voor mensen en alle dieren. Dit foutloze proces dat zelfs door de modernetechnologie nog niet volledig kan worden begrepen, wordt al miljoenen jaren door bladeren gebruikt. In de Koran vertelt Allah ons dat een mens nog niet één enkele boom zou kunnen creëren: ‘Of wie heeft de hemelen en de aarde geschapen en voor jullie water uit de hemel neergezonden, waarmee Wij prachtige tuinen doen groeien? Jullie zijn niet in staat haar bomen te doen groeien... ’ (Soerah an-Naml 27:60).
Kariem was verbaasd dat planten konden ademhalen door dit speciale chemische proces genaamd fotosynthese. “Hoe gaat dat nu in zijn werk?” vroeg hij zich af.
Terwijl hij hierover nadacht, vervolgde opa zijn verhaal: “Door de aarde, water, lucht en de zon te gebruiken, halen plantencellen een bepaalde hoeveelheid mineralen en water uit de aarde en maken daarvan voedsel voor mensen. Met de energie die ze uit de zon halen breken ze deze materialen af en voegen ze later weer bij elkaar om voedsel te produceren. Dit zijn slechts de grote lijnen van dit proces, maar in elk stadium van het proces kun je zien dat er een bewust en intelligent plan achter zit. Het is duidelijk dat het doel van dit verbazingwekkende systeem (dat plaatsvindt in planten) is, om een bron voor leven te verschaffen, waar levende wezens van profiteren.”
“Wat doen de bladeren dan?” vroeg Kariem.
Opa Hassan ging verder: “De microscoop die je hebt in het biologielokaal op school om dingen te onderzoeken, weet je wel? Als we een blad goed zouden bekijken onder een zeer geavanceerde microscoop, dan zouden we nogmaals de pracht kunnen zien van Allah’s creatieve kunstzinnigheid. Er zit een perfect productiesysteem in ieder blad. Om dit systeem beter te kunnen begrijpen, kunnen we wat er in een blad gebeurt vergelijken met machines die we iedere dag gebruiken. Als we de elementen in een blad uitvergroten, zien we een constant werkende automatische voedselfabriek met leidingen die voortdurend werken, kamers gebouwd voor speciale processen, ventielen die werken als gigantische hogedrukpannen en ontelbare bedieningsknoppen. En als we nog beter kijken, zien we tijdklokken, thermostaten, bevochtigers, hittecontrole-mechanieken en op bepaalde plekken terugkoppelsystemen.
Kariem dacht een ogenblik na: “Het is fantastisch dat al deze dingen samenkomen in een enkel blad en zonder problemen werken.”
“Het is onze Heer Allah, Kariem, Die dit wonderlijke systeem heeft bedacht en ontworpen,” herinnerde opa hem. “Met Allah’s toestemming is ieder blad in de wereld met dit wonderbaarlijke systeem ontstaan. Vergeet dat nooit.”
Terwijl hij naar opa Hassan luisterde, zag Kariem een hele grote boom en hij dacht aan een probleem. Hij vroeg zich af hoe een boom kon overleven zonder dat probleem op te lossen.
Direct vroeg hij aan zijn opa: “Opa, bomen zijn erg hoog. Hoe onttrekken zij water en voedsel uit de aarde? Kijk eens naar die boom! Hij is zo hoog, maar zijn blaadjes in de top zijn toch heel groen.”
Opa Hassan knikte: “Herinner je je? Zonet vergeleek ik bladeren met een fabriek, laten we diezelfde vergelijking nog eens maken. Denk aan een pijplijn met vertakkingen die alles bereiken; deze zorgt ervoor dat het onbewerkte mater aal de verwerking sonderdelen bereikt en dat het product dat in deze onderdelen gemaakt wordt weer verspreid wordt (in de stroperige vloeistof die in de bladeren wordt gemaakt) naar andere delen, zodat de hele boom gevoed kan worden. Deze kanalen dienen niet alleen om deze essentiële vloeistof te vervoeren; zij vormen ook het geraamte van de bomen en hun bladeren. In een gebouw dat door mensen is gebouwd, zijn de elementen die het gebouw ondersteunen (balken en latten) en het watersysteem apart gebouwd. Het geeft blijk van een wonderbaarlijk ontwerp dat, in het geval van planten, deze twee functies zijn samengevoegd.”
Kariem dacht na: “Dit is werkelijk een prachtig systeem. Ik vraag me af... het is alsof er een kalender of een klok in een plant verborgen zit, die de plant steeds dezelfde dingen laat doen zonder in verwarring te raken. Iedere lente bloeien de bloemen bijvoorbeeld en iedere herfst vallen de bladeren van de bomen. Hoe gaat dat in zijn werk, opa?”
“Wetenschappers noemen dit een biologische klok,” legde zijn opa uit. “De klokken die tijdsaanpassingen maken voor planten, berekenen hoe lang het zonlicht op de bladeren schijnt. Deze biologische klokken berekenen deze tijd voor elke plant verschillend. Naar aanleiding van experimenten die gedaan zijn met bijvoorbeeld sojabonen, weten we dat deze planten ieder jaar om dezelfde tijd bloeien, ongeacht wanneer ze geplant zijn. Het is zeker de Almachtige Allah die deze tijdaanpassingen in planten maakt.”
Opa Hassan en zijn kleinzoon stopten bij een boomgaard langs de weg. Nadat ze toestemming hadden gekregen van de eigenaar, plukten ze een paar pruimen. Ze wasten ze goed en begonnen ze te eten. Ze waren echt heerlijk. Opa Hassan zei: “Wist je, Kariem, dat de energie die de planten ons geven, eigenlijk van de zon komt?”
Kariem was verbaasd: “Bedoelt u”, vroeg hij, “dat wanneer we deze pruimen eten, we eigenlijk de zon eten?”
Opa Hassan moest lachen: “Eigenlijk eten we de zon, maar indirect. We weten allemaal dat de voornaamste bron van energie op aarde de zon is. Maar mensen en dieren gebruiken deze energie niet direct, omdat we niet beschikken over de juiste systemen. Weet je hoe we die energie gebruiken? Mensen dieren kunnen alleen bruikbare energie krijgen door de voedingstoffen in planten. Als we bijvoorbeeld thee drinken, drinken we feitelijk energie van de zon, en als we een stukje brood kauwen, zit er eigenlijk een stukje zonne-energie tussen onze tanden. De kracht in onze spieren is eigenlijk zonne-energie in een gewijzigde vorm. Door deze energie kun je rennen en spelen. Dus hoe lukt het planten om dit te doen? Planten voeren een ingewikkelde bewerking uit om zonne-energie voor ons op te slaan. Wat de planten in staat stelt om hun eigen voedsel te produceren en wat hen onderscheidt van andere levende wezens, is dat hun cellen anders zijn dan de cellen van mensen en dieren; zij hebben een celstructuur die hen in staat stelt om zonne-energie direct te gebruiken. Met behulp van deze structuur veranderen ze de zonne-energie in een vorm die mensen en dieren als voedsel kunnen gebruiken. En ze slaan deze energie op in voedsel door een speciale verborgen formule te gebruiken.
“Dat is geweldig!” riep Kariem verrukt uit. “Allah heeft alles geschapen ten behoeve van de mensen!”
Opa Hassan bevestigde dat: “Dus moeten we hierover nadenken en onze Heer danken dat Hij ons zo veel zegeningen heeft gegeven. Allah zegt ons in de Koran dat we hem zouden moeten danken: ‘Opdat zij van haar vruchten eten en van wat hun handen niet hebben verricht. Zijn zij dan niet dankbaar? (Soerah Ya-Sien, 36:35)
Kariem’s favoriete vak was natuurkunde. Plotseling dacht hij aan een experiment dat ze op school deden. Hij draaide zich naar zijn opa en zei: “Opa, we hebben op school een experiment gedaan. Onze leraar gaf ons huiswerk op. We zetten een boon op een stukje katoen, zetten de boon op een zonnige plaats en gaven hem een paar dagen water. Raad eens wat er gebeurde!”
Opa Hassan lachte weer: “De bonen gingen ontkiemen, nietwaar? Laten we daar eens over nadenken. Dit laat een heel essentieel natuurlijk voorval zien; wat eigenlijk een wonder is. Je hebt wel eens gezien hoe een konijn uit een lege hoed wordt getoverd, nietwaar? Dat is enigszins gelijk aan een ontkiemende plant op een stukje katoen of onder de grond. In een goochelshow, echter, worden we voor de gek gehouden, maar een plant die uit een klein zaadje komt, houdt niemand voor de gek. Met wonderen zoals deze, maakt onze Heer, de Alwetende, planten van kleine zaadjes en laat Hij ons duidelijk zien dat geen enkel levend wezen per ongeluk bestaat. Degene die zeggen dat levende wezens per ongeluk ontstaan zijn, houden slechts zichzelf voor de gek, nietwaar, Kariem?”
“Jazeker opa,” stemde Kariem in.
Opa Hassan ging verder: “Een gedeelte van de plant die uit een klein zaadje ontkiemt, gaat onder de grond en een gedeelte daarvan groeit omhoog. De grond is behoorlijk hard en vast en het is erg moeilijk om in beide richtingen te groeien. Deze kleine spruiten hebben geen intelligentie en bewustzijn zoals wij, daarom is het een echt wonder dat ze dat voor elkaar krijgen.”
“Denk je eens in wat er zou gebeuren als we een zaadje in de grond zouden stoppen en het zou niet zou ontkiemen”, riep Kariem. “Dan hadden we allemaal een groot probleem om voedsel te vinden. En als mensen en dieren geen eten zouden vinden, zouden ze langzaam uitsterven.”
Opa Hassan knikte: “Allah waarschuwt ons in de Koran, Kariem: ‘Hoe denken jullie dan over wat jullie zaaien? Zijn jullie het die het doen groeien of zijn Wij het Die doen groeien? Als Wij zouden willen, dan zouden Wij het laten verdorren, zodat jullie het zouden blijven betreuren.’ (Soerah al-Waqi’ah 56: 63-65)
Terwijl ze liepen, begon Kariem na te denken over wat zijn opa hem had verteld. Hij vertelde zijn opa wat hij dacht: “Planten zijn zo belangrijk voor ons om te overleven, opa. Ze reinigen de lucht die we inademen, ze voeden ons en geven ons energie, ze verschaffen ons heerlijk fruit en groenten en maken het overal mooi. Kijk eens, hoeveel verschillende bomen, bloemen, fruit en granen er zijn!”
“Er is nog een zegening die wij zijn vergeten,” zei zijn opa. “Deze komt van de planten, Allah vertelt ons erover in de Koran: ‘(Hij is) Degene Die voor jullie van de groene boom vuur heeft gemaakt. Waarna jullie er een vuur mee ontsteken.’ (Soerah Ya-Sien 36:80)”
“Ja, hoe kon ik dat vergeten?” vroeg Kariem. “We branden hout van de bomen om ons warm te houden. Het basismateriaal voor boeken, schriften, kranten en alle soorten papier komt van bomen; net als lucifers, de stoelen waarop we zitten, onze tafels, deuren, ramen...”
Opa Hassan was het er helemaal mee eens: “Naast de het nut van planten, hebben ze nog een kenmerk. Een soort druivenrank die in Midden- en Zuid-Amerika groeit, trekt rupsen en vlinders aan en voorziet hen van voedsel. Deze insecten leggen hun eitjes op deze rank zodat deze, wanneer ze uitkomen, heerlijk voedsel hebben om te eten. Maar het belangrijkste is: voordat ze hun eitjes gaan leggen, bekijken de vlinders de bladeren. Als een ander insect daar al zijneitjes heeft gelegd, weten ze dat het moeilijk zal zijn voor twee families om te eten van dezelfde plant, dus beslissen ze om naar een andere plant te gaan waarvan de bladeren nog vrij zijn.
Deze druivenrank vormt groene bulten op zijn bladeren. Sommige soorten maken zelfs vlekken onder hun bladeren die op vlindereitjes lijken, op de plek bij een aftakking. Wanneer de rupsen en de vlinders dit zien, denken ze dat er al een ander insect als eerste zijn eitjes heeft gelegd. Zij leggen hun eitjes niet op die plant, maar gaan weg op zoek naar een andere.”
“Wat een geweldig verdedigingssysteem!” zei Kariem, die onder de indruk was.
“Ja, Kariem,” besloot opa Hassan: “Het is Allah met Zijn hoogste kennis Die deze plant heeft geleerd om zichzelf te beschermen. Vergeet dat nooit, oké?”
Zodra Idries uit school kwam, rende hij naar zijn opa om hem over iets te vragen waarover hij had nagedacht.
